خودروهای آفرود با تغییرات غیرقانونی، آلودگی صوتی و عبور از حریمهای جنگلی و مراتع ، پوشش گیاهی، خاک غنی و آرامش بومیان را نشانه رفتهاند.
به گزارش رویداد شمال ؛ جنگلها و مراتع کوهستانی سوادکوه این روزها زیر چرخ خودروهای آفرود و هیجانات کاذب گروهی از قشر مرفه جامعه، زخمی و فرسوده میشوند؛ آفرودسوارانی که با نادیده گرفتن قوانین محیط زیست، حریم طبیعت را برای تفریح لاکچری خود میشکنند. مراتع و جنگلها بهعنوان سرمایههای طبیعی و میراث زمین، همواره پناهگاهی برای آرامش، تنفس و گذران لحظاتی دور از هیاهوی شهر بودهاند، اما امروز همین مأمن سبز، تاوان لذتجویی بیضابطه برخی گردشگران را میپردازد.
هجوم آفرودسواران به حریم جنگل
سوادکوه بهدلیل موقعیت خاص جغرافیایی و برخورداری از جنگلها و مراتع کوهستانی، مقصد ثابت بسیاری از تورها و گروههای آفرودسواری شده است؛ گروههایی که چه در قالب تورهای سازمانیافته و چه بهصورت پراکنده، با عبور غیرمجاز از مسیرهای فرعی خود را به دل جنگل و مرتع میرسانند. ایجاد کمپ در بطن این عرصهها، علاوه بر برهمزدن آرامش جنگل، بستری برای انواع ناهنجاریهای اجتماعی و رفتاری فراهم میکند که با بافت سنتی و فرهنگی منطقه در تعارض است.
در سالهای اخیر با شدت گرفتن این روند، برخورد با خودروهای آفرود در سوادکوه شکل جدی و عملیاتی به خود گرفته و در موارد متعدد، از ورود این خودروها به عرصههای جنگلی و مرتعی جلوگیری و در صورت ورود، ضمن شناسایی، با توقیف و اخراج، با متخلفان برخورد شده است.
توقیف خودروهای تغییر وضعیتداده
اواخر مرداد امسال، فرمانده انتظامی سوادکوه از اجرای طرح جمعآوری خودروهای آفرود متخلف خبر داد؛ طرحی که محور آن مقابله با تغییرات غیرقانونی ظاهری خودروها، آلودگی صوتی، مزاحمت برای بومیان و پیشگیری از تخریب محیط زیست در مناطق کوهستانی و مراتع دامی بود. در جریان این اقدام، دهها دستگاه خودروی تغییر وضعیتداده در مناطق بالادست شناسایی و توقیف و رانندگان آنها به مرجع قضایی معرفی شدند؛ تغییری که طبق قانون نقص فنی محسوب شده و منجر به توقیف خودرو میشود.
برای بسیاری از صاحبان این خودروها، عبور از خاک جنگل و فشردن آن با چرخهای سنگین، بخشی از هیجان سفر محسوب میشود، بیآنکه به پیامدهای آن برای حیات خاک، گیاهان و جانوران و حتی معیشت جوامع محلی توجهی داشته باشند.
فشرده شدن خاک و توقف زادآوری
بهگفته کارشناسان منابع طبیعی، عرصههای جنگلی سوادکوه از غنیترین خاکها بهلحاظ تنوع میکروارگانیسمها، ماکروارگانیسمها و بذر گونههای مختلف گیاهی هستند و هر تردد خودروی آفرود روی این خاک، لایههای زنده و فعال آن را درهم میفشارد. این فشار مستقیم، بذر درختان و بوتهها، گیاهان یکساله و دوساله و تمامی رستنیهای کف جنگل را آسیب زده و با ایجاد فشردگی شدید، راه نفوذ هوا و آب را میبندد و در نهایت، فرآیند جوانهزنی و زادآوری طبیعی را مختل میکند.
نتیجه این روند، کاهش تدریجی تنوع گیاهی، از بین رفتن گونههای نادر و حساس و برهم خوردن چرخههای زیستمحیطی است؛ آسیبی که اگر ادامه یابد، به فرسایش خاک، کاهش مقاومت اکوسیستم و تشدید مخاطراتی مانند لغزش و سیلاب منتهی خواهد شد.
آتش، ناهنجاری و آزار فرهنگی
خطر آفرودسواری تنها به تخریب خاک و پوشش گیاهی محدود نیست؛ روشن کردن آتش بدون دانش و نظارت، شکستن درختچهها برای هیزم و خاموش نکردن کامل آتش، امکان بروز حریق در جنگل و مراتع را بهطور جدی افزایش میدهد. از منظر اجتماعی نیز، نوع پوشش، سبک تفریح و برخی رفتارهای هنجارشکن این گروهها در تضاد با فرهنگ بومی و بافت سنتی روستاهای شمالی است و به «آزار فرهنگی» ساکنان و خدشهدار شدن افکار عمومی منجر میشود.
به همین دلیل، موضوع آفرودسواری در سوادکوه دیگر یک مسئله صرفاً فنی یا تفرجی نیست، بلکه ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن نیز به دغدغه جدی مردم و مسئولان تبدیل شده است.
ممنوعیت ورود آفرود و تعریف زون تفرجی
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سوادکوه اعلام کرده است که در چند سال اخیر، آفرودسواری به تفریح قشر فرادست و خوشنشین تبدیل شده و دستگاه قضایی، دادستان شهرستان و فرماندهی انتظامی در برخورد با خودروهای آفرود هماهنگی کامل دارند. براساس تصمیم دادستان، ورود خودروهای آفرود به سوادکوه ممنوع شده و نیروی انتظامی نیز مأموریت یافته است در مبادی و مسیرهای منتهی به عرصههای طبیعی با این خودروها برخورد کند، حتی اگر با چهره و شکل ظاهری تغییر یافته وارد شوند.
در کنار ممنوعیتهای اعلامشده، رویکرد مدیریتی منابع طبیعی بر تعریف «زون تفرجی» استوار است؛ محدودههایی مشخص که در آن استفاده تفرجی از جنگل بهصورت کنترلشده و با رعایت ظرفیت اکولوژیک و ضوابط حفاظتی امکانپذیر باشد تا هم بهرهمندی مردم از نعمت طبیعت تأمین شود و هم حفاظت از جنگل در اولویت بماند.
سوادکوه؛ میزبان زخمخورده مهمانان ناخوانده
در سوادکوه، مناطق کارمزد و ولوپی از اصلیترین نقاطی هستند که در سالهای اخیر بهعنوان مقصد کمپ و حضور آفرودسواران شناخته شدهاند و بخش قابل توجهی از فشار تفرجی و تخریب خاک و پوشش گیاهی را تحمل میکنند. جنگلها و مراتع این شهرستان، با وجود قدرت طبیعی و جذابیت مناظر، در برابر چرخهای سنگین خودروهای آفرود بسیار آسیبپذیرند و این آسیب، بهای لحظات کوتاه هیجان گروهی محدود است که ناخوشی را سهم زمین از میزبانی خود کردهاند.
حفاظت از این گنجینههای هیرکانی امروز به یکی از مأموریتهای جدی در سوادکوه تبدیل شده تا این سرمایههای کمنظیر طبیعی، از تخریبهای محیط زیستی و تهدیدهای ناشی از تفریحات بیضابطه در امان بمانند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید