آفرودسواری یا سافاری یکی از گران‌ترین و پرهیجان‌ترین تفریحاتی است که چند سالی ست طرفداران بسیاری یافته و روزبه‌روز بر محبوبیت آن اضافه می‌شود.
یک اتومبیل شاسی‌بلند دو دیفرانسیل کافی است تا دیگر کوه و جنگل و کویری نباشد که ندیده باشید. یک کاروان هم باشید چه بهتر، حتما با یک گروه بیشتر خوش می‌گذرد؛ وقتی فرقی نکند آن کوهستانی که قرار است از دامنه‌های آن بالا بروید چه پوشش گیاهی دارد یا آن تپه ماهوری که قرار است با غرش سهمگین موتور یکی‌یکی از دامنه پرشیب آن بالا بروید و به توانایی رانندگی خود ببالید و اصلا به فکر این نباشید که زمین زیر پایتان چه خزندگانی را زیر ماسه‌ها پناه داده است.
به گزارش رویداد شمال/ جنگل‌های شمال هم لذت رانندگی زیر درختان سرسبز و سالخورده را به همراه دارد. هم فال است و هم تماشا؛ یا به معنایی هم لذت است و هم تخریب. عرصه‌هایی که تا سال‌ها نخواهند توانست رد تایر ماشین‌های سنگین را ترمیم کنند و درختانی که ریشه‌های آنها زیر فشار و اصطکاک له می‌شود. آفرودسواری یا بیراهه‌سواری در نبود قوانین و آموزش سال‌هاست که بلای جان طبیعت ایران شده است.
با باز شدن پای ماشین و موتور با لاستیک های سنگین و بزرگ به مناطق جنگلی گیلان و مازندران برای تجربه لحظاتی لذتبخش برای گردشگران و مسافران بدون اینکه چهارچوب مشخصی داشته باشد به قیمت اثرات نامطلوب فرسایش و کوبیدگی شدید خاک و افزایش ریسک سیل‌خیزی، رشد نیافتن گیاه به‌دلیل کوبیدگی خاک، ایجاد آلودگی هوا و آلودگی شدید صوتی و به‌دنبال آن مزاحمت و کاهش امنیت منطقه برای حیات وحش، از بین رفتن برخی از حیوانات و مهاجرت اجباری برخی گونه ها تبدیل شده است.
مازندران بهشت آفرود سواری
با وجود اینکه مازندران به دلیل شرایط جغرافیایی یکی از استان‌های مساعد و به قول علاقه‌مندان به این ورزش، بهشت آفرود سواری است، اما حساسیت‌های زیست محیطی و نزدیکی منابع طبیعی استان به خطوط بحرانی و آسیب پذیری، همواره آفرود سواری به عنوان یکی از تهدیدهای محیط زیست و منابع طبیعی شمرده می‌شود.
بهمن آقایی از فعالان بوم گردی و حوزه گردشگری در مازندران بر حفظ مسائل زیست محیطی در گردشگری تاکید دارد و گفت: برنامه گردشگری در این استان با استفاده از همان داشته‌های طبیعی و بکر آن و رعایت مسائل زیست محیطی می‌تواند تجربه‌های لذت‌بخشی را برای مسافران و گردشگران در استان فراهم کند.
وی افزود: ورود بی برنامه و بدون چارچوب هدفمند در تفریحات گردشگری در قالب تورهای آفرود و موتورسواری ضربه زننده به این بخش است.
آقایی ادامه داد: برنامه‌های تفریحی مسافران بدون لحاظ کردن معیارهای زیست محیطی تنها برجا گذاشتن زخم ردپای چرخ خودروها بر پیکره طبیعت مازندران است.
وی از انجام آفرود با عنوان «آزادگشت» ذکر کرد و گفت: برنامه‌های تفریحی باید کنترل شده و با رعایت چهارچوب‌های حفظ محیط زیست انجام شود که متاسفانه رویه فعلی برخی آفرود بازان در استان خارج از این قوانین است.
هیچ سازمانی متولی صدور برگزاری آفرود نیست
مهران حسنی یکی از فعالان حوزه گردشگری که معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در سوابق مدیریتی او قرار دارد نیز در این خصوص گفت: آفرود از جمله برنامه‌های تفریحی مورد علاقه گردشگران است که این روزها نیز طرفداران خاص خود را دارد.
وی از آفرود به عنوان علاقه نوظهور تفریحی گردشگران و مسافران در این استان نام برد و گفت: هنوز سازمانی به عنوان متولی صدور برگزاری آفرود توسط آژانس‌ها و دفاتر مسافرتی وجود ندارد و تنها برگزار کننده هستند.
حسنی با اشاره به اینکه آماری از تعداد دفاتر و آژانس‌های مسافرتی فعال مازندران در برگزاری تورهای آفرودی وجود ندارد، افزود: به دلیل مشخص نبودن چهارچوب و ضوابط خاص در برگزاری این برنامه‌ها، افراد و گروه‌های آفرود باز، آزادانه فعالیت می‌کنند. وی با قبول آسیب دیدگی محیط زیست استان به خاطر فعالیت آفرودها، ادامه داد: حذف و یا برچیدن این نوع فعالیت‌های تفریحی گردشگری در استان تنها پاک کردن صورت مساله است و باید راه حلی برای آن تدبیر کرد.
این فعال حوزه گردشگری مازندران که نبود کمیته و کارگروهی برای ساماندهی فعالیت‌های آفرود در مناطق جنگلی و محیط زیست استان را ضعف پیش رو برای گردشگری دانست و افزود: کمیته‌ای متشکل از دستگاه‌های متولی و مرتبط از جمله استانداری، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و محیط زیست با تعیین مکان‌ها و مسیرهای مشخص برای برگزاری آفرود می‌تواند در کاهش آسیب‌های زیست محیطی تاثیرگذار باشند.
وی تاکید کرد: برای حادتر نشدن این آسیب زیست محیطی باید برای تشکیل چنین مجموعه‌ای هر چه زودتر اقدام شود تا سرنوشت فعالیت آفرودبازان در فضاهای جنگلی مازندران مشخص شود.
سوادکوه، از جمله مناطقِ جذاب برای آفرودسواران
در این میان، سوادکوه، از جمله مناطقِ جذاب مازندران برای آفرودسواران است.
اما دوستداران طبیعت و مردم محلی،از این موضوع بشدت نگران و ناراحت هستند و به همین دلیل نیز نیروی انتظامی شدیدا پای کارِ توقیفِ آفرودسواران غیرمجاز است. در حالی لذت آفرودسواری در طبیعت بکر مازندران به اوج خود رسیده، مدیران منابع طبیعی هشدار می‌دهند که این سرگرمی به قیمت تخریب جنگل‌ها و آسیب به حیات‌وحش تمام می‌شود و پلیس سوادکوه نیز در این زمینه از دستگیری و توقیف ۶۹ دستگاه آفرود در ۶ ماه اخیر خبر داد و گفت: در این زمینه ۲۸ نفر بازداشت شدند.
طبیعت زیر چرخ‌های آفرودها له می‌شود، رانندگان تنها به لذت و تفریح خود فکر می‌کنند، هرچه ویراژ و تخریب بیشتر، لذت بیشتر، حالا اگر گروهی باشد چه‌بهتر. رد زخم تایر آفرودها تا سال‌های سال نه‌تنها در جاده بلکه در عمق خاک‌ها باقی می‌ماند شاید در ظاهر تصور کرد عبور آفرودها از مناطق جنگلی و تفریحی هیچ ضرری نداشته باشد اما تردد این خودرو از بافت خاک، درختان، حیات‌وحش و گونه‌ها و پوشش گیاهی منطقه همه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وقتی به عمق کار فکر کنیم واقعاً باید گفت لذت لبخند برای برخی که دوستدار هیجان هستند، به چه قیمتی! به قیمت اینکه جنگل دچار تخریب شود و رشد گیاهان به خطر بیفتد!؟
اجازه نمی‌دهیم جنگل‌های مازندران زیر چرخ‌های آفرود بازان قرار گیرد
مهرداد خزایی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر در همین خصوص، اظهار کرد: آفرود سواری علاوه بر تخریب جاده باعث تخریب خاک و پوشش گیاهی می‌شود.
وی افزود: سروصدای خودروهای آفرود باعث ایجاد هیجان در حیوانات می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر بیان کرد: آنچه مردم می‌بینند آفرود سواران غیرحرفه‌ای وارد طبیعت شده و بدون توجه به آسیب‌ها وارد بکرترین نقاط طبیعت می‌شوند.
خزایی ادامه داد: همین چند روز گذشته بود با وجود اینکه همکاران ما در منطقه چالوس مانع از ورود آفرودها در طبیعت شدند اما این افراد مقاومت کرده و وارد طبیعت شده البته خودروی آنان دچار سانحه شد.
وی گفت: اجازه نمی‌دهیم جنگل‌های مازندران که زیرپوشش منابع طبیعی استان است زیر چرخ‌های آفرود بازان قرار گیرد.
توقیف ۶۹ دستگاه آفرود در ۶ ماه اخیر
سعید مهدوی فرمانده انتظامی سوادکوه نیز در جمع خبرنگاران از توقیف ۶۹ دستگاه آفرود در ۶ ماه اخیر خبر داد و گفت: در این زمینه ۲۸ نفر بازداشت شدند.
وی افزود: از میان بازداشت‌شدگان ۶۵ نفر غیربومی در قالب فعالیت‌های شیطان‌پرستی و ۴۰ نفر در کمپ جنگل همراه با مشروب الکلی دستگیر شدند.
پیش‌نیاز فهم نوع تخریب آفرود یا بیراهه رفتن با اتومبیل در عرصه‌های طبیعی این است که بدانیم طبیعت در هر منظر تنها آن چیزی نیست که به چشم می‌بینیم. موجودات بسیاری در این طبیعت زندگی می‌کنند که هیچگاه خودشان را به ما نشان نمی‌دهند. طبیعت تنها جانداران و گیاهان نیستند و حتی باکتری‌ها و خاکی که زیر پا کوبیده می‌شود هم در این اکوسیستم نقشی حیاتی دارند. «محمدعلی یکتانیک» فعال محیط زیست از مکان‌های مخصوصی در نقاط دیگر دنیا مثال می‌آورد که برای این ورزش در نظر گرفته شده است: «متاسفانه استفاده از طبیعت در ایران هم مجانی است و هم بی‌صاحب» و این در حالی است که ما در ایران با یک اکوسیستم شکننده طرف هستیم که این اکوسیستم با آفرود به سرعت از بین می‌رود. یکتانیک از زخم رد تایر ماشین‌ها روی خاک می‌گوید که تا سال‌ها باقی می‌ماند و باعث می‌شود آن خاک هیچ‌وقت شرایط ایده‌آلی برای رشد بذر گیاه نداشته باشد چون له شدن خاک روی بافت و زه‌کش آن تاثیر می‌گذارد: «اگر بذری هم باشد دیگر توانایی رویش نخواهد داشت. با توجه به اینکه کشور ما در عرض خشک و نیمه خشک قرار دارد به همین دلیل در فصل خشک تابستان گیاهان خزان می‌کنند. بعضی از آنها هم رویش بهاره دارند و البته اگر بارش‌ها نباشند رویش نخواهند داشت اما ریشه آنها در زمین است و باید بستر برای رشد آنها آماده باشد. در حالی که کوبیده شدن خاک بستر رشد این گیاهان را از بین می‌برد.»
طبیعت شمال کشور هم مانند هر اکوسیستمی شکننده و در هم گره خورده است. شاید همه فکر کنیم همین‌که روی درخت یادگاری ننویسیم و برگ‌های آن را نکنیم در حال رعایت مسائل زیست‌محیطی هستیم. اما یکتانیک حتی قدم زدن و کوبیده شدن خاک پای درختان را هم برای سلامت آنها مضر می‌داند چه رسد به کوبیده شدن خاک اطراف آنها توسط اتومبیل‌هایی که بی‌محابا می‌تازند: «در همه جای دنیا می‌بینید در پارک زیر درخت نیمکت نمی‌گذارند. چون گیاه از آنجا در حال جذب و تصفیه آب است و از فعل‌وانفعالات باکتری و قارچی غذا درست می‌کند. در شعاع اطراف طوقه درخت که ریشه‌ها در آن قرار دارند هم نباید با له کردن خاک را خفه کنیم. با این کار شاید به سرعت درخت بیمار نشود اما شمارس معکوس از بین رفتنش آغاز می‌شود.»
مائده مطهری زاده
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید