در حالی که ۲۰ استان کشور هنوز رنگ باران پاییزی را ندیده‌اند، سخنگوی صنعت آب از بحرانی‌ترین وضعیت آبی ایران در دهه‌های اخیر خبر می‌دهد. عیسی بزرگ‌زاده با تأکید بر اینکه «۷۵ درصد ایران در تنش آبی به سر می‌برد» می‌گوید: کشور نتیجه هفتاد سال توسعه ناپایدار را می‌پردازد و چاره‌ای جز اصلاح مسیر باقی نمانده است.
به گزارش رویداد شمال ؛ آسمان ایران خشک‌تر از همیشه است. بیست استان از سی‌ویک استان کشور هنوز بارش مؤثری نداشته‌اند و مخازن سدها در پایین‌ترین تراز سال‌های اخیر قرار دارند. آب اکنون به تعبیر کارشناسان، «هم‌نشین واژه بحران» شده است.
بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب در گفت‌وگو با خبرآنلاین با اشاره به شرایط بحرانی پاییز گفت: تا دی‌ماه باران قابل‌توجهی در راه نیست. ایران ۷۵ درصد سرزمینش را درگیر تنش آبی می‌بیند؛ در ۲۴ استان و ۵۳ شهر کمبود جدی آب داریم.
سدسازی در همسایگان و خطر برای ایران
او درباره سدسازی‌های گسترده در ترکیه و افغانستان هشدار داد و گفت: بر اساس معاهده ۱۳۵۱، ایران مصرّ است که حقابه خود از هیرمند را دریافت کند. در مورد رود ارس نیز با ترکیه جلسات متعددی داشتیم تا سهم سه استان شمال‌غربی طبق عرف تاریخی رعایت شود.
بزرگ‌زاده با اشاره به ساخت ۱۴ سد روی فرات، ۸ سد روی دجله و ۱۸ نیروگاه برق‌آبی در ترکیه افزود: این پروژه‌ها می‌تواند ورودی آب به دجله را تا ۵۶ درصد کاهش دهد که در نهایت بر اقلیم ایران هم اثر می‌گذارد.
وی تأکید کرد: در مورد هریرود هم بارها اعلام کرده‌ایم که باید بهره‌برداری عرفی و حق‌آبه‌های تاریخی رعایت شود. منافع بهره‌برداران پایین‌دست ایران باید در نظر گرفته شود.
پاسخ به اتهام «مافیای سدسازی»
در پاسخ به این پرسش که آیا مافیای سدسازی در ایران وجود دارد، گفت: عبارت مافیا در این حوزه بی‌رحمانه است. پیمانکاران و مشاوران ایرانی در شرایط سخت تحریم برای آبادانی کشور کار می‌کنند. اگر هم اراده‌های ناصوابی در تعریف برخی پروژه‌ها وجود دارد، از سوی افراد ذی‌نفوذی است که الزاما پیمانکار نیستند.
وی افزود: در برنامه هفتم توسعه بندی گذاشته‌ایم تا طرح‌های فاقد توجیه فنی و اقتصادی بازنگری شوند.
توسعه ناپایدار و تناقض در برنامه‌های آبی
سخنگوی صنعت آب با تأکید بر لزوم بازنگری در شیوه توسعه کشور گفت: در هفتاد سال گذشته مسیر اشتباهی برای توسعه انتخاب شد. اکنون با کمبود شدید منابع آبی و فشار بر اکوسیستم روبه‌رو هستیم.
وی با اشاره به تناقض‌های برنامه هفتم افزود: در این برنامه از یک‌سو بر افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف آب تأکید شده، اما از سوی دیگر افزایش تولید محصولات استراتژیک کشاورزی هدف‌گذاری شده است. این دو گزاره در تعارض با یکدیگرند.
مصرف بی‌رویه آب در کشاورزی
بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی بزرگ‌زاده، از ۹۲ میلیارد مترمکعب آب مصرفی در کشور، حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
وی گفت: حداقل ۱۰ تا ۱۵ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی هدر می‌رود. این رقم حتی ممکن است به ۲۵ میلیارد مترمکعب برسد، یعنی بیش از دو برابر کل آب شرب کشور.
به گفته او، باید مصرف آب کشاورزی از ۸۰ میلیارد مترمکعب به حدود ۳۰ میلیارد کاهش یابد تا تعادل برقرار شود. در برنامه هفتم کاهش ۱۵ میلیارد مترمکعبی مصرف آب هدف‌گذاری شده است.
تحریم‌ها و تأثیر بر منابع آبی ایران
بزرگ‌زاده تحریم‌ها را یکی از عوامل تشدید بحران آبی دانست و گفت: تحریم‌ها ورود فناوری‌های نوین آبی را مختل کرده و مانع حضور شرکت‌های فنی مهندسی ایران در پروژه‌های خارجی شده است. برخلاف ادعاها، تحریم‌ها محیط زیست و خدمات آبی کشور را نیز نشانه گرفته‌اند.
بحران بهره‌وری و شکاف جهانی
سخنگوی صنعت آب درباره بهره‌وری اقتصادی آب گفت: در سال ۲۰۲۰ هر مترمکعب آب در ایران حدود ۳ دلار ارزش تولید داشت و اکنون به ۵ دلار رسیده است، در حالی که میانگین جهانی حدود ۲۰ دلار و در کشورهای پیشرفته تا ۶۰ دلار است.
اوی افزود: در ایران از هر مترمکعب آب تنها ۱.۳۹ کیلوگرم محصول خشک تولید می‌شود؛ در حالی که میانگین جهانی ۲.۵ کیلوگرم است.
بحران تهران و بن‌بست انتقال پایتخت
بزرگ‌زاده انتقال پایتخت را راه‌حل بحران آبی تهران ندانست و گفت: مشکل تهران نه در پایتخت بودن، بلکه در ساخت‌وساز بی‌رویه است. باید ساخت‌وسازها منوط به اثبات وجود آب شود. حتی کشورهایی مثل ترکیه و چین هم با انتقال پایتخت، بحران را حل نکردند. تنها راه، سخت‌گیری و قانون‌گذاری برای محدودیت ساخت است.
آب، آگاهی و عبور از پوپولیسم آبی
وی در پایان با انتقاد از شعارهای سطحی درباره مدیریت آب گفت: بحران آب با شعار حل نمی‌شود. باید ابزارهای واقعی طراحی شود و مدیران شجاعت پذیرش رنج اصلاح را داشته باشند. در این میان، رسانه‌ها باید آگاهی‌رسانی کنند تا مردم فریب وعده‌های پوپولیستی را نخورند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید