در هشت سال گذشته خط ساحلی شرق گیلان بیش از ۱۰۰ متر عقب‌نشینی کرده است؛ بحرانی ناشی از تغییر اقلیم، کاهش ورودی رودخانه‌ها و افزایش تبخیر که اکنون تهدیدی جدی برای محیط‌زیست، معیشت و زیرساخت‌های شمال ایران محسوب می‌شود.
به گزارش رویداد شمال ؛ دریای خزر، بزرگ‌ترین پهنه آبی بسته جهان و شاهرگ حیاتی شمال ایران، این روزها با بحرانی کم‌سابقه روبه‌رو است. سواحل گیلان و مازندران که روزگاری محل تلاقی دریا و زندگی بودند، اکنون ده‌ها متر از آب فاصله گرفته‌اند. بحران پس‌روی آب خزر دیگر یک هشدار علمی نیست، بلکه واقعیتی تلخ است که نشانه‌های آن در شرق گیلان با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده است.
بر اساس داده‌های علمی و مشاهدات میدانی، طی هشت سال گذشته خط ساحلی در شرق گیلان حدود ۱۰۰ متر عقب‌نشینی کرده است. این تغییر چشمگیر، علاوه بر دگرگون کردن سیمای طبیعی سواحل، تأثیرات عمیقی بر زیرساخت‌های اقتصادی، گردشگری و زیست‌محیطی منطقه گذاشته است.
نیما فریدمجتهدی، پژوهشگر گیلانی و نماینده ایران در سازمان جهانی هواشناسی در گفت‌وگو با تسنیم گفت: کاهش منابع آبی، تغییر اقلیم و افت ورودی رودخانه‌ها به دریای خزر از مهم‌ترین عوامل این بحران هستند. افزایش دمای هوا، تبخیر بالای سطح آب و کاهش دبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، روند پس‌روی آب را تشدید کرده‌اند.
وی افزود: این پدیده صرفاً به از بین رفتن زیبایی سواحل محدود نمی‌شود، بلکه تهدیدی برای معیشت صیادان، امنیت غذایی، پایداری سکونتگاه‌های انسانی و زیستگاه‌های طبیعی منطقه است. تخریب جنگل‌های حاشیه دریا، فرسایش خاک و آسیب به زیرساخت‌های گردشگری از جمله پیامدهای آن است.
به گفته کارشناسان، تداوم این روند می‌تواند زنجیره اقتصادی شمال کشور را مختل کند و صنایع شیلات، کشاورزی ساحلی و گردشگری را به رکود بکشاند. در سال‌های اخیر، سازمان هواشناسی، سازمان حفاظت محیط‌زیست و پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی روند تغییرات تراز آب خزر را به‌صورت مشترک پایش کرده‌اند.
فریدمجتهدی تأکید کرد: هماهنگی میان دستگاه‌های ملی و استانی برای تدوین راهبردهای سازگاری با این پدیده ضروری است. مدیریت منابع آبی ورودی به خزر، احیای رودخانه‌های محلی و پایش مستمر شرایط اقلیمی باید در اولویت سیاست‌های زیست‌محیطی دولت قرار گیرد.
با وجود هشدارهای مکرر کارشناسان، نبود سیاست‌های اجرایی منسجم و ضعف همکاری‌های منطقه‌ای موجب شده روند پس‌روی آب ادامه یابد. برآوردها نشان می‌دهد در صورت تداوم شرایط کنونی، طی یک دهه آینده بخش‌هایی از سواحل گیلان و مازندران ممکن است به خشکی کامل تبدیل شوند.
با این حال، امید به احیای نسبی تراز آب خزر در گرو مدیریت علمی منابع آب، همکاری کشورهای حاشیه و کاهش اثرات تغییر اقلیم است. دریای خزر امروز در سکوت پس‌روی می‌کند، اما تبعات این سکوت می‌تواند به بلندترین صدای بحران زیست‌محیطی شمال ایران در دهه آینده بدل شود.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید