جنگلهای هیرکانی، بازماندهای کمنظیر از عصر یخبندان، در سالهای اخیر زیر فشار آتشسوزیهای مکرر و عوامل انسانی، با تهدیدی جدی برای بقا مواجه شدهاند؛ تهدیدی که در استان گلستان ابعاد نگرانکنندهتری یافته است.
به گزارش رویداد شمال ؛ بر اساس آمار رسمی، از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۵۸ مورد حریق در عرصههای طبیعی استان گلستان به ثبت رسیده است؛ آماری که روایتگر نبردی خاموش اما پرهزینه میان شعلههای ویرانگر و تلاش نیروهای حفاظتی است. در پس این عدد، ۱۰۴ مورد آتشسوزی در جنگلهای طبیعی، ۴۴ مورد در جنگلهای دستکاشت و ۱۲ مورد در مراتع دیده میشود؛ رخدادهایی که نهتنها درختان، بلکه کل اکوسیستم منطقه را از پوشش گیاهی تا زیستگاه جانوری با تهدید مواجه کرده است.
این جنگلها که بازمانده دوران سوم زمینشناسی هستند و از آنها به عنوان فسیلهای زنده یاد میشود، همزمان با تشدید تغییرات اقلیمی، خشکسالی و افزایش دما، فشار مضاعفی را تحمل میکنند. در چنین شرایطی، آتشسوزی میتواند تعادل طبیعی این زیستبوم ارزشمند را برای دههها بر هم بزند.
در ماههای پایانی بهار، ابتدای تابستان و همچنین پاییز، شرایط برای بروز حریق در جنگلهای گلستان بحرانیتر میشود. تنها در آذرماه امسال، ۲۰ فقره آتشسوزی در منابع طبیعی استان رخ داده که ۱۹ مورد آن در جنگلهای طبیعی هیرکانی و یک مورد در جنگلهای دستکاشت بوده است؛ آماری که نشان میدهد تهدید مستقیماً متوجه ارزشمندترین بخش ذخایر طبیعی استان است.
شهرستانهای گالیکش و رامیان که از مناطق دارای تراکم بالای جنگلی و ارزش اکولوژیک بالا به شمار میروند، بیشترین سهم را از این حوادث داشتهاند؛ موضوعی که لزوم اتخاذ تدابیر حفاظتی ویژه در این مناطق حساس را برجسته میکند.
نبرد زمینی و هوایی با آتش
در یکی از شدیدترین حوادث اخیر در شهرستان کلاله، مهار آتشسوزی تنها با اتکا به نیروهای زمینی امکانپذیر نبود. عیسی گلبینیمفرد، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گلستان، خاطر نشان کرد: برای کنترل این حریق، ۹ سورتی پرواز و بیش از ۶ ساعت عملیات هوایی توسط هواگردهای اطفای حریق، در کنار تلاش نیروهای زمینی انجام شد.
وی تصریح کرد: این عملیات نشان داد که در برخی موارد، ابعاد آتشسوزی به حدی گسترده است که نیاز به بسیج همه امکانات، از زمین تا آسمان، وجود دارد. این تجربه بر ضرورت تجهیز و در دسترس بودن ناوگان هوایی اطفای حریق در مناطق جنگلی و صعبالعبور تأکید دارد.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گلستان با اشاره به ریشههای انسانی بسیاری از این حوادث اظهار کرد: افزایش آگاهی عمومی و رعایت نکات ایمنی، مهمترین راهکار برای کاهش آتشسوزیهاست. وی افزود: بیاحتیاطیهایی مانند روشن کردن آتش، رها کردن ته سیگار و برخی تخلفات عمدی، نقش قابل توجهی در وقوع حریقها دارد.
به گفته وی، یگان حفاظت منابع طبیعی با پایش مستمر و تلاش شبانهروزی در خط مقدم حفاظت قرار دارد، اما وسعت عرصههای طبیعی استان ایجاب میکند که مردم محلی، طبیعتدوستان و گردشگران نیز بهعنوان حافظان افتخاری طبیعت ایفای نقش کنند.
جنگلهای هیرکانی گنجینهای جهانی از تنوع زیستی هستند و هر هکتار از آنها ارزشی فراتر از مرزهای ملی دارد. آتشسوزی در این عرصهها پیامدهایی همچون فرسایش خاک، تغییر ترکیب گونهها، کاهش ذخایر آب زیرزمینی و انتشار گسترده کربن را به همراه دارد؛ خسارتی که آثار آن برای سالها در طبیعت باقی میماند.
کارشناسان تأکید دارند که مقابله با این روند نگرانکننده، نیازمند عزمی جمعی است؛ از نوسازی ناوگان زمینی و هوایی اطفای حریق و بهرهگیری از فناوریهای نوین هشدار سریع گرفته تا فرهنگسازی گسترده، آموزش جوامع محلی و تقویت گروههای داوطلب مردمی برای حفاظت از منابع طبیعی.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید