گسترش بیرویه سنبل آبی در تالابها و آببندانهای شمال کشور، بهویژه در بابل و بندرانزلی، زنگ خطر یک بحران زیستمحیطی و اقتصادی را به صدا درآورده است؛ بحرانی که به گفته کارشناسان، تنها با مدیریت علمی و اقدام هماهنگ مهار میشود.
به گزارش رویداد شمال ؛ سنبل آبی، گیاهی مهاجم با گلهای بنفش جذاب، طی سالهای اخیر به یکی از جدیترین تهدیدهای زیستمحیطی تالابها و آببندانهای شمال ایران تبدیل شده است. این گونه غیر بومی که خاستگاه آن به حوضه آمازون بازمیگردد، با سرعت تکویش بالا و قدرت تکثیر چشمگیر، تعادل اکوسیستمهای آبی را برهم زده و حیات آبزیان، گیاهان بومی و معیشت محلی را با مخاطره روبهرو کرده است.
در شهرستان بابل، آببندان ۴۰ هکتاری روستای آغوزبن نمونهای روشن از این بحران است؛ جایی که حدود ۸۰ درصد سطح آببندان زیر پوشش سنبل آبی قرار گرفته و نفوذ نور و اکسیژن به آب را مختل کرده است. با وجود برگزاری جلسات متعدد در فرمانداری و اداره محیط زیست و اجرای اقداماتی مانند لایروبی و خشکسازی، محدودیت اعتبارات و نبود مدیریت علمی منسجم موجب شده روند مهار این گیاه به نتیجه مطلوب نرسد.
وضعیت در تالاب بندرانزلی نیز نگرانکننده گزارش میشود. در محدوده زیر پل نهنگ روگا، انبوه سنبل آبی مسیر جریان آب را مسدود کرده و عملیات جمعآوری مکانیکی با بیلهای شناور، همواره عقبتر از سرعت گسترش این گیاه پیش میرود. کارشناسان هشدار میدهند در صورت تداوم این روند، خسارات زیستمحیطی و اقتصادی سنگینی در انتظار منطقه خواهد بود.
سنبل آبی به دلیل تولید هزاران بذر با قابلیت ماندگاری تا ۳۰ سال و دو برابر شدن سطح پوشش در کمتر از دو هفته، به شیطان آبی یا شیطان بنفش شهرت یافته است. این ویژگیها، کنترل آن را به چالشی پیچیده و بلندمدت تبدیل کرده است.
در این میان، ابراهیمزاده مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری بابل از آغاز عملیات پاکسازی سنبل آبی در تالاب گل نیلوفر خبر داد و اظهار داشت: این عملیات با هدف صیانت از اکوسیستم طبیعی و حفظ تنوع زیستی تالاب و با بهکارگیری تجهیزات مکانیزه و نیروهای تخصصی در حال اجراست. وی افزود: این طرح بهصورت مستمر و برنامهریزیشده دنبال میشود و پیشبینی میشود حداکثر تا ۲۰ روز آینده تالاب گل نیلوفر بهطور کامل از این گونه مهاجم پاکسازی شود؛ اقدامی که نقش مؤثری در احیای چشمانداز طبیعی، بهبود گردش آب و بازگشت حیات به این زیستبوم خواهد داشت.
کارشناسان محیط زیست تأکید دارند که اقدامات مقطعی برای مهار سنبل آبی کافی نیست. دکتر سمیرا فلاح، کارشناس اکولوژی تالابها، عنوان کرد: تجربه کشورهای موفق نشان میدهد ترکیب مدیریت علمی، استفاده از تجهیزات مکانیکی و شیمیایی، پایش مستمر و مشارکت مردمی، مؤثرترین راهکار مقابله با گونههای مهاجم است. وی خاطر نشان کرد: بدون آموزش جوامع محلی و برنامهریزی بلندمدت، سنبل آبی پس از هر عملیات پاکسازی دوباره بازمیگردد.
در همین راستا، مهندس کاوه نادری، متخصص مدیریت منابع آب، تصریح کرد: نبود مدیریت یکپارچه و هماهنگی میان دستگاهها از مهمترین چالشهای کشور در مقابله با این بحران است و افزود: تخصیص منابع مالی کافی و نوسازی تجهیزات میتواند در قالب یک برنامه چندساله، اثرات این گیاه مهاجم را کنترل کند.
به گفته کارشناسان، بهرهگیری از فناوریهای نوین مانند پهپادها و تصاویر ماهوارهای برای پایش هوشمند، در کنار ایجاد تعاونیهای محلی و افزایش مشارکت مردمی، میتواند سنبل آبی را از یک بحران فزاینده به تهدیدی قابل مدیریت تبدیل کند. در غیر این صورت، شیطان بنفش همچنان به بلعیدن تالابها و آببندانهای شمال کشور ادامه خواهد داد.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید