از خاک جیرده تا سفره‌های جهان؛ روایت سفالگری که مرزها را پشت سر گذاشت

سفال‌هایی که روزی در کارگاهی کوچک در روستای جیرده شفت و در سکوت سحرگاهان شکل می‌گرفتند، امروز راه خود را به رستوران‌های ایرانی در آسیا و اروپا باز کرده‌اند؛ روایت زندگی بانویی که با گل و آتش، معیشت و هویت ساخت.

به گزارش رویداد شمال به نقل از فارس؛ در روستای جیرده شفت، جایی که خاک هنوز سخاوتمندانه خود را در اختیار دستان هنرمند می‌گذارد، عطیه روشنفکر بانوی سفالگر گیلانی، سال‌هاست زندگی‌اش را نه پشت میز، که با گل، آتش و صبر بنا کرده است. وی نمونه‌ای از زنانی است که خودکفایی را نه در شعار، بلکه در عمل معنا کرده‌اند.

مسیر هنری روشنفکر از هشت‌سالگی آغاز شد؛ زمانی که در کنار مادر سفالگرش، با دنیای خاک و چرخ سفالگری آشنا شد. وی به‌تدریج مهارت ساخت ظرف را آموخت تا جایی که در غیاب مادر، خود مسئولیت کارگاه کوچک خانوادگی را برعهده می‌گرفت. این مسیر، تنها مسیر هنر نبود، بلکه راهی برای تأمین معیشت خانواده به شمار می‌رفت؛ سحرهای ماه مبارک رمضان، زمانی که بسیاری در خواب بودند، وی و مادرش پس از سحری به کار ادامه می‌دادند تا پیش از طلوع آفتاب، محصولی آماده فروش داشته باشند.

روشنفکر، خاک جیرده را سرمایه اصلی کار خود می‌داند؛ خاکی با چسبندگی و مقاومت بالا که به گفته وی، با کمترین حفاری قابل استخراج و برای سفالگری ایده‌آل است. همین خاک، پایه تولید گمج‌ها و ظروفی شد که امروز نه‌تنها در خانه‌های گیلانی، بلکه در رستوران‌های ایرانی خارج از کشور نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی بدون برنامه‌ریزی برای صادرات، از طریق فضای مجازی با یک رستوران ایرانی در چین آشنا شد و این ارتباط، آغاز راهی تازه بود؛ مسیری که به ارسال سفال‌های دست‌ساز از شفت به چین، آلمان و استرالیا انجامید. سفال‌هایی که روزی در سحرهای رمضان ساخته شدند، امروز بخشی از فرهنگ غذایی ایرانی در آن‌سوی مرزها هستند.

این بانوی سفالگر، گمج را صرفاً یک ظرف نمی‌داند، بلکه آن را بخشی از هویت و فرهنگ آشپزی ایرانی توصیف می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: ظروف سفالی به دلیل ماهیت گِلی، پخت غذا را مطلوب‌تر کرده و در صورت ساخت اصولی، سال‌ها دوام دارند. استفاده از لعاب قلع بدون سرب نیز یکی از نکاتی است که روشنفکر با حساسیت بر آن تأکید دارد و همین موضوع، اعتماد رستوران‌ها و مشتریان دائمی را به همراه داشته است.

وی درباره شیوه کار خود عنوان کرد: قالب خاصی ندارد و شکل ظروف را با ذهن و دستانش می‌سازد. به گفته وی، دستانش قالب اصلی کار هستند و هر ظرف، هویتی منحصربه‌فرد دارد.

عطیه روشنفکر امروز علاوه بر فعالیت هنری، نقش اصلی در تأمین معیشت خانواده را برعهده دارد و در پایان، توصیه‌ای ساده اما کاربردی برای جوانان مطرح می‌کند؛ وی معتقد است انتظار برای پشت‌میزنشینی، مانع شکوفایی استعدادهاست و هر فرد می‌تواند با تکیه بر توانایی‌های خود و تلاش مستمر، مسیر زندگی‌اش را بسازد.

روایت این بانوی گیلانی، داستان زنی است که نشان داد می‌توان از دل خاک، راهی به وسعت جهان گشود.