افزایش چشمگیر قیمت برنج در سال جاری در حالی سفره بسیاری از خانوارهای ایرانی را کوچک کرده که بررسیها نشان میدهد نه کمبود تولید، بلکه مجموعهای از سیاستهای ناهماهنگ، مشکلات ارزی و فعالیت گسترده دلالان، عامل اصلی بیثباتی در بازار این کالای اساسی است.
برنج، محصولی که سالها با هویت و معیشت ایرانیان پیوند خورده، امروز در مرکز یکی از پیچیدهترین بحرانهای اقتصادی کشور قرار گرفته است.
بر اساس دادههای مرکز آمار، میانگین قیمت هر کیلو برنج ایرانی در شهریور امسال به ۲۲۰ هزار تومان رسید که نسبت به فروردین حدود ۱۸ درصد افزایش داشته است. در حال حاضر نیز قیمت برنج ممتاز هاشمی از مرز 3 میلیون و پانصد هزار تومان برای هر کیسه ده کیلویی گذشت.
در ظاهر، افزایش هزینههای تولید و کاهش عرضه، دلیل اصلی گرانی عنوان میشود، اما واقعیت بازار از زنجیرهای از تصمیمهای ناهماهنگ و ضعف مدیریتی حکایت دارد؛ از تأخیر در تخصیص ارز و مشکلات واردات گرفته تا اختلاف میان وزارتخانههای صمت و جهاد کشاورزی و فعالیت گسترده واسطهها در بازار.
مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، اعلام کرده که واردات این محصول بهدلیل تخصیص نیافتن ارز با مشکل مواجه است و برخی از بازرگانان خارجی از تحویل اسناد ترخیص کالا خودداری کردهاند. او گفت: مجوز واردات ۱۲۰ هزار تن برنج پاکستانی صادر شده، اما بهدلیل مشکلات ارزی، اجرای این ثبت سفارش در ابهام است.
در همین حال، مجید حسنیمقدم، مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، از واردات ۱۰۰ هزار تن برنج به کشور خبر داده و گفته است تاکنون حدود ۱۱ هزار تن از آن تحویل شرکت بازرگانی دولتی شده است.
اختلاف میان وزارتخانهها و بیاعتمادی به بخش خصوصی
به گفته مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمینکنندگان برنج ایرانی، ریشه بسیاری از مشکلات بازار در «بیاعتمادی دولت» به فعالان بخش تولید و سیاستهای کنترلی غیرواقعبینانه نهفته است. او معتقد است اختلاف دیدگاه میان وزارت صمت و جهاد کشاورزی درباره واردات و حمایت از تولید داخل، تصمیمگیریهای مؤثر را با تأخیر روبهرو کرده است.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور، ذبیحالله خدائیان نیز با اشاره به بررسیهای انجامشده اعلام کرده بود که ندادن مجوز واردات برنج باکیفیت از سوی وزارت جهاد کشاورزی و تأخیر در تخصیص ارز از عوامل اصلی گرانی برنج بوده است.
تولید داخلی زیر فشار کمآبی و هزینهها
کارشناسان کشاورزی کاهش ۱۰ درصدی تولید برنج در سال جاری را ناشی از کمبود بارش، افت منابع آبی زیرزمینی، گرانی نهادهها و کاهش سطح زیرکشت عنوان میکنند. با این حال، دلالی و احتکار همچنان نقش پررنگی در افزایش قیمتها دارد.
با وجود این، هنوز پرسش اصلی پابرجاست: آیا مجموعه اقدامات نظارتی و وعدههای دولت میتواند از فشار بیسابقه بر سفره مردم بکاهد و بازار برنج را به ثبات برساند؟
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید