رئیس فدراسیون غریق‌نجات کشور با اشاره به آمارهای رسمی گفت: برخلاف آنچه افکار عمومی تصور می‌کند، بیشترین موارد غرق‌شدگی در استان خوزستان ثبت شده و نه در گیلان یا مازندران.
به گزارش رویداد شمال ؛ تابستان در ذهن بسیاری از مردم با سفر به شمال، شنا در سواحل و هشدارهای همیشگی درباره خطر غرق‌شدگی در دریای خزر گره خورده است. اما تازه‌ترین داده‌های فدراسیون غریق‌نجات کشور نشان می‌دهد که تصویر واقعی از جغرافیای غرق‌شدگی در ایران با تصور عمومی متفاوت است.
مهدی حیدری، رئیس فدراسیون غریق‌نجات، در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: بر اساس گزارش‌های تجمیعی از استان‌ها، خوزستان بیشترین آمار غرق‌شدگان کشور را دارد و در واقع، این استان در صدر جدول قرار گرفته است.
به گفته وی، استان‌های شمالی مانند گیلان و مازندران با وجود جمعیت زیاد گردشگر، در رده‌های پایین‌تر قرار دارند؛ زیرا طرح‌های ساماندهی ساحل و حضور مستمر ناجیان غریق در این مناطق، نقش بازدارنده مؤثری ایفا کرده است.
چرا خوزستان رکورددار غرق‌شدگی است؟
حیدری در تشریح دلایل این آمار می‌گوید: خوزستان از نظر وسعت منابع آبی، یکی از گسترده‌ترین استان‌های کشور است؛ وجود رودخانه‌های پرآب مانند کارون، کرخه و دز، همچنین کانال‌های متعدد آبیاری و سدهای بزرگ، محیط‌هایی را ایجاد کرده که همواره مورد توجه جوانان و خانواده‌ها برای تفریح قرار می‌گیرد.
اما همین رودخانه‌های آرام و گسترده، در مواقعی به دامگاه مرگ تبدیل می‌شوند. رئیس فدراسیون توضیح می‌دهد: بسیاری از این مناطق فاقد حضور ناجیان غریق یا تابلوهای هشداردهنده هستند. مردم بدون آگاهی از جریان‌های زیرسطحی و عمق ناگهانی آب، وارد آن می‌شوند و حادثه رخ می‌دهد.
وی با اشاره به نمونه‌ای از آمارهای اخیر افزود: در تابستان امسال، بیش از ۳۰ درصد موارد غرق‌شدگی کشور در محدوده استان خوزستان اتفاق افتاد. این آمار شامل رودخانه‌ها، کانال‌های کشاورزی و حتی نقاطی است که به‌صورت غیرمجاز برای شنا استفاده می‌شوند.
گیلان و مازندران؛ مدیریت خطر با طرح‌های ساحلی
در مقابل، استان‌های شمالی که همواره در معرض نگاه رسانه‌ها و گردشگران هستند، طی سال‌های اخیر توانسته‌اند با اجرای طرح‌های منسجم‌تر، میزان حوادث را کاهش دهند.
حیدری می‌گوید: در گیلان و مازندران، به‌واسطه همکاری شهرداری‌ها، استانداری‌ها و فدراسیون غریق‌نجات، طرح‌های سالم‌سازی دریا و آموزش‌های عمومی به‌طور منظم انجام می‌شود. در نتیجه، آمار غرق‌شدگی در این دو استان با وجود حجم بالای مسافر، روند کاهشی داشته است.
وی افزود: البته این به معنای نبود خطر نیست. سواحل دریای خزر با وجود ظاهر آرام، دارای جریان‌های پنهان و گودال‌های ناگهانی است، اما حضور ناجیان غریق و نظارت مستمر باعث شده آمارها در شمال، به‌نسبت سایر نقاط، کمتر باشد.
چالش اصلی؛ فقدان آگاهی عمومی
رئیس فدراسیون غریق‌نجات، مهم‌ترین عامل بروز حادثه را «نبود آموزش کافی» می‌داند، می‌گوید: مردم در بسیاری از مناطق، به‌ویژه در استان‌های جنوبی و غربی، هنوز به اهمیت آموزش شنا و قواعد ایمنی آب آشنا نیستند. بسیاری از قربانیان حوادث غرق‌شدگی حتی شنا بلد نیستند و صرفاً برای تفریح وارد رودخانه می‌شوند.
حیدری تأکید کرد: آموزش همگانی باید از مدارس آغاز شود. کشورهایی مانند ژاپن و استرالیا، شنا را بخشی از آموزش پایه می‌دانند، اما در ایران، این مهارت هنوز جایگاه رسمی در نظام آموزشی ندارد.
ضرورت ایجاد زیرساخت‌های نجات و نظارت
به گفته حیدری، فدراسیون غریق‌نجات با همکاری جمعیت هلال احمر و وزارت کشور، طرحی ملی برای توسعه ایستگاه‌های نجات در نقاط پرخطر تدوین کرده است. این طرح شامل آموزش داوطلبان محلی، نصب تابلوهای هشدار، تأمین تجهیزات اولیه نجات و ایجاد سامانه ثبت آنلاین حوادث است.
وی افزود: ما در تلاشیم تا بودجه‌ای پایدار برای این طرح از محل اعتبارات مدیریت بحران کشور در نظر گرفته شود. بدون منابع مالی مشخص، نمی‌توان انتظار داشت که ناجیان غریق در تمام نقاط کشور مستقر شوند.
از وی‌پی‌ان تا امنیت دیجیتال؛ خطرات پنهان در فضای مجازی آب
حیدری در ادامه به جنبه‌ای کمتر مورد توجه اشاره می‌کند: استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی در آموزش شنا. او می‌گوید: برخی افراد، آموزش شنا یا شیرجه را از ویدیوهای فضای مجازی تقلید می‌کنند، بدون آن‌که اصول فنی و ایمنی را بدانند. این موضوع به‌ویژه میان نوجوانان خطرناک است و باعث افزایش موارد آسیب‌دیدگی یا غرق‌شدگی می‌شود.
فدراسیون قصد دارد با همکاری وزارت آموزش و پرورش و رسانه ملی، کمپین‌هایی با محوریت «شنا ایمن» راه‌اندازی کند تا جوانان از منابع آموزشی معتبر بهره ببرند.
آموزش به‌جای هشدار؛ راهبرد جدید فدراسیون
حیدری می‌گوید: رویکرد ما از هشدار به آموزش تغییر کرده است. در گذشته، تنها می‌گفتیم شنا نکنید، اما امروز به مردم یاد می‌دهیم کجا و چگونه شنا کنند. این تغییر نگرش، در بلندمدت تأثیر بیشتری دارد.
به گفته وی، فدراسیون در قالب طرح‌های منطقه‌ای، قصد دارد دوره‌های آموزش نجات‌غریق و کمک‌های اولیه را برای روستاهای حاشیه رودخانه‌ها برگزار کند. هدف، توانمندسازی جامعه محلی برای پیشگیری و واکنش سریع است.
نقش ناجیان غریق در امنیت اجتماعی
رئیس فدراسیون تأکید کرد: ناجیان غریق تنها حافظ جان انسان‌ها در آب نیستند؛ آنان بخشی از امنیت اجتماعی سواحل محسوب می‌شوند. حضورشان نظم، آرامش و احساس امنیت ایجاد می‌کند.
وی افزود: بسیاری از ناجیان با حقوق و امکانات اندک، در شرایط دشوار کاری فعالیت می‌کنند. باید شأن حرفه‌ای آنان ارتقا یابد و در سیاست‌گذاری‌های کلان، جایگاهشان تقویت شود.
در نگاه فدراسیون غریق‌نجات، ایمنی آب تنها مربوط به دریا نیست؛ بلکه شامل رودخانه‌ها، استخرها، سدها و حتی حوضچه‌های کشاورزی می‌شود. حیدری توضیح می‌دهد: در بسیاری از استان‌ها، کودکان هنگام بازی در کنار استخرهای کشاورزی یا کانال‌های آبیاری دچار حادثه می‌شوند. این موضوع نیازمند همکاری دستگاه‌های محلی برای حصارکشی، نصب علائم هشدار و آموزش خانواده‌هاست.
فدراسیون غریق‌نجات در سال جاری طرحی را با عنوان «همگرایی ملی ایمنی آب» آغاز کرده که شامل همکاری وزارت کشور، وزارت نیرو، آموزش و پرورش، صدا و سیما و جمعیت هلال احمر است. هدف این طرح، کاهش ۳۰ درصدی آمار غرق‌شدگی تا پایان برنامه هفتم توسعه است.
از داده تا تصمیم؛ اهمیت آمار دقیق
یکی از چالش‌های جدی در مدیریت بحران غرق‌شدگی، نبود آمار دقیق و متمرکز است. حیدری می‌گوید: بسیاری از استان‌ها هنوز سیستم ثبت الکترونیکی ندارند و اطلاعات از طریق گزارش‌های شفاهی منتقل می‌شود. این باعث می‌شود تحلیل دقیق از علل و الگوهای حوادث نداشته باشیم.
به گفته وی، فدراسیون در حال راه‌اندازی سامانه‌ای ملی برای ثبت لحظه‌ای حوادث غرق‌شدگی است تا بتوان بر اساس داده‌های واقعی، سیاست‌گذاری مؤثرتری انجام داد.
همکاری با جوامع محلی و دهیاری‌ها
حیدری معتقد است که کاهش آمار غرق‌شدگی تنها با حضور دولت ممکن نیست. وی می‌گوید: دهیاری‌ها و شوراهای محلی باید نقش فعالی در آموزش و هشدار داشته باشند. بسیاری از حوادث در روستاهایی رخ می‌دهد که فاصله زیادی با مراکز شهری دارند و دسترسی به امداد محدود است.
رسانه‌ها؛ شریک آگاهی‌بخش جامعه
وی در پایان گفت‌وگو تأکید کرد: رسانه‌ها نقش کلیدی در تغییر رفتار عمومی دارند. اگر مردم بدانند که بیشترین غرق‌شدگی‌ها در خوزستان اتفاق می‌افتد و نه در سواحل شمالی، نگاهشان به موضوع ایمنی آب تغییر می‌کند. ما نیاز به اطلاع‌رسانی هدفمند داریم، نه صرفاً هشدارهای موسمی.
واقعیت آماری غرق‌شدگی در ایران نشان می‌دهد که خطر تنها در سواحل شمالی نیست، بلکه در هر نقطه‌ای که آب جاری است، احتمال حادثه وجود دارد. فدراسیون غریق‌نجات با رویکردی جدید می‌کوشد از هشدار صرف به آموزش و توانمندسازی برسد.
اگر آموزش در مدارس نهادینه شود، دهیاری‌ها فعال‌تر شوند و ناجیان غریق جایگاه واقعی خود را بازیابند، می‌توان امید داشت که تابستان‌های آینده، کمتر با خبر غم‌انگیز غرق‌شدگی گره بخورد.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید